Een negatieve soa-test geeft vaak een gevoel van opluchting. Geen hiv, geen chlamydia, geen gonorroe. Alles in orde, toch? Niet helemaal. Soa-tests zijn een krachtig hulpmiddel, maar ze zijn niet waterdicht. Wie denkt dat ‘negatief’ gelijkstaat aan ‘vrij van risico’, kan zichzelf én anderen onbewust in gevaar brengen. In dit artikel ontdek je welke soa’s soms onopgemerkt blijven, waar testen hun grenzen hebben en waarom échte veiligheid verder gaat dan één uitslag.
Wat wordt er wel – en juist niet – standaard getest?
Veel mensen gaan ervan uit dat één soa-test alles dekt, maar dat is zelden het geval. In realiteit wordt er bij een standaardtest vaak alleen gekeken naar de meest voorkomende soa’s:
- Chlamydia
- Gonorroe
- Hiv
- Syfilis
Andere infecties, zoals herpes (hsv), hpv, mycoplasma genitalium of trichomonas, worden meestal alleen getest als je er specifiek om vraagt of duidelijke klachten hebt. En zelfs dan is detectie niet altijd eenvoudig.
Waarom timing alles is bij een soa-test
Soa’s hebben een ‘windowperiode’: de tijd tussen besmetting en het moment waarop een test het virus of de bacterie kan aantonen. Test je te vroeg, dan krijg je mogelijk een vals-negatieve uitslag.
- Hiv: Pas na 3 tot 6 weken meetbaar met de juiste test
- Syfilis: Antistoffen zijn pas na 1 tot 3 weken zichtbaar
- Chlamydia en gonorroe: Worden meestal binnen 1 tot 2 weken aantoonbaar
Een negatieve test vlak na risicovol contact betekent dus niet automatisch dat je écht geen soa hebt.
De verborgen gevaren van asymptomatische infecties
Sommige soa’s blijven jarenlang in je lichaam zonder merkbare symptomen. Dat maakt ze extra gevaarlijk:
- Herpes: Kan zonder blaasjes aanwezig zijn, maar wél overdraagbaar zijn
- Hpv: Wordt vaak niet getest bij mannen, maar kan wel worden doorgegeven
- Chlamydia: Ruim 70% van de vrouwen en 50% van de mannen merkt niets
Een test die niet uitvoerig genoeg is of niet op het juiste moment wordt gedaan, kan deze infecties volledig missen.
Waarom testlocatie en testsoort uitmaken
Niet elke test meet hetzelfde, en niet elke locatie pakt het even grondig aan.
- Keel- en anale infecties worden vaak niet meegenomen zonder specifieke melding
- Een bloedtest kan hiv opsporen, maar geen chlamydia in de keel of anus
Als je bijvoorbeeld orale seks hebt gehad, maar alleen een urinetest doet, kun je alsnog een infectie meedragen zonder dat die wordt ontdekt.
Hoe voorkom je valse zekerheid?
Echte veiligheid vraagt om meer dan een vinkje achter 'negatief getest'. Dit kun je doen:
- Laat je op het juiste moment testen: Wacht de windowperiode af na risicovol contact
- Vraag gericht om extra testen: Bijvoorbeeld voor herpes, hpv of op andere plekken dan alleen urine
- Blijf condooms gebruiken: Zeker met een nieuwe of wisselende partner
- Herhaal je test bij twijfel: Zeker als je klachten krijgt of je je zorgen maakt
- Voer open gesprekken met partners: Eerlijkheid en preventie gaan hand in hand
