Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening (soa) die door een bacterie wordt veroorzaakt. Het is een verraderlijke ziekte die zich in verschillende stadia manifesteert en lange tijd onopgemerkt kan blijven. Als syfilis niet tijdig behandeld wordt, kan dit leiden tot ernstige complicaties.
Eerste stadium: het onopvallende begin
Het eerste stadium van syfilis begint twee tot twaalf weken na besmetting. De symptomen zijn vaak zo mild dat ze over het hoofd worden gezien. Het meest kenmerkende symptoom is een zweertje dat op het besmette slijmvlies verschijnt. Dit zweertje, ook wel een sjanker genoemd, heeft de volgende kenmerken:
- Het zweertje is ongeveer een centimeter groot, rood, voelt hard aan en doet weinig tot geen pijn.
- Vaak zijn de lymfeklieren rondom de zweer opgezet, wat merkbaar kan zijn als onderhuidse knobbels, bijvoorbeeld in de liezen.
Belangrijk om te weten is dat de zweer na één tot drie maanden vanzelf verdwijnt, maar dat betekent niet dat de syfilisinfectie weg is. Integendeel, de bacterie blijft in het lichaam actief en je blijft besmettelijk.
Tweede stadium: meer zichtbare symptomen
Ongeveer drie tot acht weken nadat het zweertje is verschenen, treedt het tweede stadium van syfilis op. Dit stadium is veelal te herkennen aan verschillende lichamelijke klachten, die vaak worden verward met andere ziekten. De symptomen in dit stadium zijn onder andere:
- Griepachtige verschijnselen zoals koorts, spierpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn, keelpijn en vermoeidheid.
- Rode of roze vlekjes over het hele lichaam die niet jeuken.
- Ontstoken ogen en verminderd zicht.
- Kale plekken op de hoofdhuid, wat kan leiden tot dunner wordend haar.
- Witgrijze, wratachtige bolletjes rond de geslachtsdelen.
Deze klachten kunnen vanzelf verdwijnen, maar zonder behandeling blijft de bacterie in je lichaam actief en kun je anderen nog steeds besmetten.
Sluimerperiode: de stille fase
Na het tweede stadium komt syfilis vaak in een sluimerperiode terecht. Dit betekent dat je geen zichtbare symptomen meer hebt, maar de infectie nog steeds in je lichaam aanwezig is. Tijdens deze fase kunnen maanden of zelfs jaren verstrijken zonder enige klachten, maar je blijft wel besmettelijk. Deze sluimerende fase maakt syfilis bijzonder gevaarlijk, omdat het makkelijk overgedragen kan worden zonder dat de geïnfecteerde persoon zich hiervan bewust is.
Derde stadium: ernstige complicaties
Wanneer syfilis niet wordt behandeld, kan het jaren later evolueren naar het derde en meest destructieve stadium. Dit kan variëren van twee tot dertig jaar na de oorspronkelijke besmetting. De bacteriën veroorzaken dan schade aan verschillende organen zoals het hart, de hersenen, de botten en het zenuwstelsel. De symptomen in dit stadium zijn ernstig en kunnen zelfs levensbedreigend zijn:
- Ernstige ontstekingen en beschadigingen in vitale organen.
- Onomkeerbare schade aan het zenuwstelsel, wat kan leiden tot verlammingen, blindheid en dementie.
- In sommige gevallen kan onbehandelde syfilis dodelijk zijn.
Snelle behandeling is cruciaal
Syfilis is een ernstige soa die, als deze niet op tijd wordt behandeld, langdurige en soms levensbedreigende complicaties kan veroorzaken. De ziekte doorloopt vier stadia, waarbij de symptomen variëren van een klein zweertje in het beginstadium tot uitgebreide orgaanschade in de latere fasen. Het goede nieuws is dat syfilis in alle stadia goed te behandelen is met antibiotica. Daarom is het essentieel om bij de minste verdenking van syfilis je te laten testen.
